Những yếu tố cần biết khi độ loa subwoofer cho xe hơi

Chọn mua Loa Subwoofer và lắp đặt dàn âm thanh trên ôtô, bắt buộc phải để ý đến các yếu tố như kích thước loa, kiểu thùng, công suất, các bộ lọc và chế độ tăng cường bass để phát ra đúng loại âm trầm mà bạn muốn. Dưới đây là cách phối hợp của tất cả yếu tố để có được một dàn âm thanh trên ôtô đạt được âm trầm theo ý muốn.

- Kích thước loa

+ Thật ra thì kích thước của loa sub bạn chọn hầu như là một vấn đề thực dụng, chủ yếu tùy thuộc vào khoảng không gian bạn có thể sử dụng được trong xe của mình.

+ Nếu thích nghe nhạc “dập” tối đa, bạn có thể chọn loại loa subwoofer lớn nhất mà không gian xe cho phép.

+ Nhưng nếu không gian bị hạn thì khi lắp thêm một loa subwoofer nhỏ cỡ 8 inch bạn cũng có thể thưởng thức âm trầm (bass) mạnh, sâu.

- Kiểu thùng loa subwoofer đang được sử dụng phổ biến hiện nay

Mọi loa sub đều cần một loại thùng phù hợp để đạt hiệu năng và kiểu thùng bạn chọn sẽ là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến loại âm bass nghe được. Hai loại thùng loa sub phổ biến nhất hiện nay là thùng kín (sealed enclosure) và thùng có lỗ (ported enclosure). Thùng kín là loại thùng thiết kế hoàn toàn kín hơi, trong khi thùng loa có lỗ được khoét một lỗ thông hơi lớn cho phép không khí đi vào và đi ra khỏi hộp.
Hiện nay có hai loại thùng loa subwoofer phổ biến nhất là:

+  Thùng loa subwoofer kín (sealed enclosure):

• Thùng loa subwoofer kín (sealed enclosure) là loại thùng thiết kế hoàn toàn kín hơi.
• Toàn bộ phổ âm bass, tín hiệu ra của loa sub trong thùng kín sẽ từ từ và đều đều giảm khi các nốt trầm xuống thấp hơn mà không bị tăng giảm đột ngột.
• Fan của loại âm nhạc như nhạc cổ điển hay nhạc jazz sẽ nghe được nhiều bass từ loa sub trong thùng kín, vì độ nhạy tuyến tính đảm bảo các nhạc cụ như đàn cello hay các nốt thấp của piano nghe “sạch sẽ” và tự nhiên.

+  Thùng có lỗ loa subwoofer (ported enclosure)

• Thùng có lỗ (ported enclosure) được khoét một lỗ thông hơi lớn cho phép không khí đi vào và đi ra khỏi hộp.
• Thùng loa subwoofer có lỗ thông hơi giúp tăng cường tín hiệu ra của loa sub để có được âm bass mạnh và vang cho âm thanh  nghe “lớn và vang.
• Thùng loa có lỗ subwoofer thích hợp cho những người muốn có nhiều tín hiệu ra tần số thấp.
• Thùng có lỗ subwoofer được dùng phổ biến đối với fan nhạc rock, những người này thích nghe tiếng trống bass dập tức ngực chỉ phát ra được từ loa sub trong thùng có lỗ, những fan nhạc rap, hip-hop hay nhạc điện tử.
• Thùng loa subwoofer có lỗ cho độ vang do được tăng cường dải tần số thấp. 

- Công suất loa subwoofer

Khi chọn mua bộ ampli để “kéo” loa subwoofer , bạn nên chú ý đến hai đặc tả sau:

• Đặc tả xử lý điện năng RMS phần trên của loa sub (các đặc tả điện năng tối đa là những xung ngắn và không có liên quan đến sự tương hợp giữa loa sub và ampli.)
• Công suất RMS của ampli (RMS là lượng điện năng mà một loa có thể xử lý liên tục hay một ampli có thể phát ra liên tục.)
• Công suất của loa sub càng lớn càng tốt vì loa có thể nếu cung cấp cho nó ít điện năng.

Vậy lý tưởng là công suất đầu ra RMS của ampli sẽ phải bằng 75% đến 150% đặc tả xử lý điện năng RMS tối đa của loa sub. Và 150% sẽ tốt hơn 75%.

- Các bộ lọc

Bộ lọc thông thấp (low-pass filter) của loa sub giúp loại bỏ các nốt cao khỏi loa và tăng tối đa hiệu năng của loa, đồng thời cho phép bạn hòa nhập âm thanh của loa với các loa toàn dải (full-range). Hầu hết loại ampli trên thị trường hiện nay đều có bộ lọc thông thấp. Bộ lọc này giúp đảm bảo chỉ có tần số thấp trong bài nhạc mới đến được loa sub. Bộ lọc này cho phép bạn chọn mức tần số để bắt đầu chặn các nốt cao, giúp pha trộn tín hiệu ra của loa sub được tự nhiên với các loa toàn dải còn lại của bạn.

Thiết lập bộ lọc thường phải thử nghiệm nhiều lần. Nói chung là không có một “công thức” nào là đúng để thiết lập ở mức nào. Bạn có thể thử thực hiện cách sau đây: thiết lập bộ lọc thông thấp ở mức 80Hz rồi nghe thử. Nếu chưa được như ý, hãy điều chỉnh bộ lọc lên xuống cho đến khi âm thanh nghe được như ý bạn muốn.

- Chế độ tăng cường bass của loa subwoofer 

Dùng chế độ tăng âm bass để tăng công suất ở vài mức tần số thấp.

Nhiều loại ampli có chế độ tăng âm trầm (bass boost), thường có tên gọi là super bass, giúp tăng tín hiệu ra của loa sub ở các mức tần số cụ thể mà bạn muốn.

- Độ nhạy và tần số đáp ứng

Để chọn được một hệ thống tối ưu, cũng cần lưu tâm đến một vài thông số của sản phẩm như độ nhạy của driver, đo bằng dB SPL tại một mức trở kháng nhất định. Con số này càng cao, độ nhạy của driver càng tăng và càng tiêu tốn ít năng lượng hơn để đạt tới một mức âm lượng nào đó. Các driver độ nhạy cao sẽ hoạt động hiệu quả hơn với ampli công suất thấp và ngược lại.

Tần số đáp ứng của subwoofer cũng là yếu tố quan trọng. Người mua cần phải tránh tình trạng có “khoảng trống” giữa tần số đáp ứng của subwoofer và loa chính bằng cách điều chỉnh cả hai thông qua receiver hoặc ampli rời. Tốt nhất, nên chọn subwoofer có tần số đáp ứng cao nhất vượt qua ngưỡng tần số thấp nhất của loa chính rồi cân chỉnh lại cho hài hòa bằng tính năng hiệu chỉnh trên ampli.

- Ampli cho subwoofer

Hầu như mọi người đều hiểu rõ lợi ích của những chiếc loa subwoofer. Chúng đóng vai trò như một hệ thống tạo dải trầm với chất lượng và âm lượng vượt trội so với các củ loa thông thường. Tuy nhiên, không phải lái xe nào cũng biết ampli có nhiệm vụ quan trọng không kém trong việc nâng cấp chất lượng âm thanh tổng thể.
Những bộ ampli rời sẽ giúp mở nhạc lớn hơn mà âm thanh vẫn tròn đầy, không méo tiếng, điều mà các head unit không thể làm được bởi giới hạn công suất. Ngoài ra, phần công suất được thêm vào bởi các ampli mạnh hơn cũng sẽ làm tăng cả chất lượng khi mở loa ở mức âm lượng thấp, do chúng có thể xử lý nhanh và dứt khoát các tín hiệu âm thanh. Nếu trang bị thêm một subwoofer công suất lớn, thường tới vài trăm watt, khi đó dàn ampli chỉ vài chục watt  theo xe rõ ràng bị đuối sức.

Lưu ý: trước khi chọn ampli, hãy tìm cho mình một chiếc subwoofer phù hợp, bởi nếu theo trình tự ngược lại thì kết quả sẽ kém hiệu quả hơn nhiều.